Group Model Building

samen modellen bouwen
opleidingen

Meepraten?

Kom bij de facebookgroep voor pedagogen die niet bang zijn voor complexiteit!

Het mag duidelijk zijn dat een complex systeem complex is (Duh..) We hebben ook al gezien dat plaatjes, visuele representaties, beter werken als je het systeem wilt snappen. (Heb je dat nog niet gezien, kijk dan even hier naar de blog over systeemdiagrammen). En we hebben gezegd dat zo’n diagram meer inzicht en een betere representatie geeft van de complexe werkelijkheid, als je het met meer mensen maakt. Nu kan je natuurlijk een overlegkamer boeken en aan de gang gaan, maar zoals vaak is het beter om het methodisch aan te pakken. Bijvoorbeeld via Group Model Building.

Wat is het Group model building?

Group Model building (GMB) is een methodiek om een gedeeld inzicht in een wicked problem [DC2] te creëren. Het is een participatieve methode waarbij er nadruk ligt op interactie en uitwisseling tussen alle betrokkenen. Een van de grondleggers, Jac Vennix , zei het als volgt:

Een proces waarin teamleden hun visie op een probleem uitwisselen en daarbij vragen beantwoorden zoals: wat is nu eigenlijk echt het probleem? Waar komt deze problematische situatie vandaan? Wat zijn de onderliggende oorzaken? Hoe kunnen we het probleem aanpakken?

Het resultaat is een systeemmodel, vaak in de vorm van een Causaal Loop Diagram. Soms worden er tijdens de workshops ook computersimulaties gebouwd. Het gemaakte model wordt vervolgens gebruikt om het probleem aan ander uit te leggen, of om interventies te kiezen.

Waarom samen bouwen?

Group Model Building als techniek bestaat al jaren en is gebruikt voor allerlei projecten en onderzoeken. Je kunt de resultaten van GMB onderverdeen in drie categorieën: Persoonlijk, team en organisatie. Zo krijgen individuele deelnemers meer inzicht in hoe het probleem in elkaar zit, en zijn ze meer betrokken (committed) bij het probleem. Op teamniveau wordt de communicatie beter, ontstaat er een gezamenlijke taal en ontstaat er consensus over de oorzaken van het probleem. De neuzen gaan als het ware dezelfde kant op staan. De ontwikkelde modellen kunnen worden gebuikt om organisaties te verbeteren of om nieuwe oplossingen aan te dragen.

GMB is vooral geschikt voor analyse van complexe dynamische problemen. Het is dus een diagnostisch middel. Omdat de kwaliteit van het model afhankelijk is van communicatie en interactie, is het minder geschikt voor groepen waar open communicatie niet mogelijk is of waar standpunten vast staan en niet losgewrikt kunnen worden.

Hoe zien Group Model Building eruit?

Hoe GMB er in de praktijk uit ziet, is afhankelijk van heel veel factoren. De basis is echter altijd hetzelfde: een aantal rondes waarin informatie voor het model wordt verzameld, geordend wordt in een voorlopig model, om vervolgens teruggekoppeld te worden.  

Fases group model building

Afhankelijk van de situatie kan de verzameld worden via literatuurstudie, documentenanalyse (bijvoorbeeld dossiers), vragenlijsten, gesprekken of interviews. Het maken van het conceptmodel kan gebeuren in workshops, door een modelbouwer of een combinatie van deze. Het terugkoppelen kan in een workshop, via speciale software (Bijvoorbeeld Kumu ) of via documenten. Op basis van de terugkoppeling verzamel je vervolgens weer nieuwe informatie.

Wat handig is, is afhankelijk van de grote van het probleem, de hoeveelheid middelen die ter beschikking staan en de noodzaak tot consensus.

In de pedagogische praktijk

Een pedagogische casus in een multidisciplinair team heeft weinig betrokkenen en een grote noodzaak tot consensus. De middelen (tijd en geld) zijn beperkt. Dat betekent een voorkeur voor workshop met intensieve face-to-face interactie en beperkte tijd van de deelnemers buiten deze workshops

Voor een pedagogische casus in een multidisciplinair team zou GMB er bijvoorbeeld zo uit kunnen zien:

  • Voorbereidende gesprekken met een aantal leden van het team om het probleem grofweg in kaart te brengen.
  • Een dossieranalyse uitvoeren en op basis daarvan een eerste concept model maken.
  • Het concept model met het hele team bespreken, verder uitdiepen en afstemmen.
  • Informatie uit workshop verwerken in een volgende versie van het model.
  • Model terug koppelen naar het team via een Workbook
  • Reacties op het Workbook bespreken in een workshop
  • Maken van het laatste model.

Eventueel kan er in de laatste workshop, of in een extra workshop aandacht besteed worden aan mogelijke oplossingen of interventies.

Voor een maatschappelijk probleem

GMB is ook regelmatig gebruikt voor grotere maatschappelijke problemen. Dit betekent dat er uit vele plekken uit de samenleving informatie verzameld moet worden. De noodzaak tot consensus is kleiner, de rol van autoriteit is groter. Er zijn hopelijke meer middelen beschikbaar. De volgende procedure is beschreven in het boek van Jac Vennix:

  • Fase 1, Probleem verkenning
    • Twee bijeenkomst waarin het probleem voor verschillende disciplines wordt uitgediept en een eerste versie van het model wordt gemaakt.
    • Literatuuronderzoek op basis van de eerste versie om (andere) relevante factoren en verbanden te vinden.
    • Volgende versie van model
  • Fase 2 Kennis vergaring
    • Vragenlijst naar verschillende disciplines uit verschillende organisaties om te kijken of mensen zich konden vinden in de resultaten tot nu toe en of ze nog dingen wilde toevoegen.
    • Workshop van de projectgroep voor het verwerken van resultaten in het model
    • Maken en versturen van een werkboek naar een aantal mensen (uit verschillende disciplines/organisaties) die meegedaan hadden aan de vragenlijst.
    • Verzamelen van werkboekgegevens en bepalen van aanvullende vragen en gespreksonderwerpen.
    • Workshops met mensen die het werkboek hadden ingevuld.
    • Definitieve model

Voor maatschappelijke problemen zal er vaak afgesloten worden met een adviesrapport aan de betreffende organisatie.

Voorbeelden van projecten

Zoals gezegd, er zijn verschillende rapporten en wetenschappelijke artikelen die vertellen over GMB of over het resultaat. Kijk bijvoorbeeld eens naar deze:

Bronnen:

Hovmand, P. S. (2014). Group model building and community-based system dynamics process. In Community based system dynamics (pp. 17-30). Springer, New York, NY. 

Rouwette, E. A., Vennix, J. A., & Mullekom, T. V. (2002). Group model building effectiveness: a review of assessment studies. System Dynamics Review: The Journal of the System Dynamics Society18(1), 5-45.

Saryazdi, A. H. G., Ghatari, A. R., Mashayekhi, A. N., & Hassanzadeh, A. (2021). Group Model Building: A Systematic Review of the Literature. 

Vennix, J. A. (1996). Group model building. Chichester.

dynamiek in pedagogiek

Wat zoek je?

Meer weten over hardnekkige pedagogische problemen?

podcast aanvragen

Ik stuur je drie dagen lang, elke dag een podcast waarin ik je vertel wat hardnekkige pedagogische problemen zo bijzonder maakt en wat dat voor jou als professional betekent.

dynamiek in pedagogiek

Deze website maakt gebruik van cookies. Door de site te blijven gebruiken, ga je akkoord met ons cookiebeleid. Meer informatie: Privacybeleid​