Omgaan met complexiteit valt of staat met het zien van systemen. Echt zien! Dat betekent dat we een systeem (soms is dat een probleem) moeten zien in zijn geheel én in zijn delen. Maar we moeten vooral de onderlinge verbanden en beïnvloeding tussen de delen zien. Alleen dan hebben een kans op het systeem, en dan vooral het emergent gedrag van dat systeem, te sturen in een richting die we willen. Een duidelijk systeemdiagram is daarbij ons beste hulpmiddel. Goede systeemdiagrammen maken is niet makkelijk. Gelukkig zijn er verschillende tekentools om daarmee te helpen. Deze blog gaat over de tool Cauzality.
Wat is Cauzality?
De website zegt dat Cauzality een “online knowledge mapping tool” voor teams is (elke poging om het Engels te vertalen leidde tot allerlei vreemde zinnen, dus dan maar zo). Voor een goede review is het handig Cauzality te bespreken in drie stukken.
Online
De tool is online. Dit betekent dat je niets hoeft te downloaden. Je maakt een gratis account aan, en je kan aan de slag. Als je een diagram gemaakt hebt, kunnen je hem delen met anderen, zonder dat zij een account hoeven aan te maken (in betaalde versie, in de gratis versie moeten ze een account hebben).
Knowledge mapping.
Dit gaat over het gedeelte waarin je daadwerkelijk de systeemdiagrammen (ook wel Casuale Loop Diagrammen (CLD) genoemd) maakt. Dit is eenvoudig. Met je muis kun je elementen aanmaken en een relaties aangeven. De relaties kunnen gedefinieerd worden als positief, negatief, of nog onbekend. Ook kan je aangeven of ergens een vertraging (delay) zit. Cauzality past automatisch de opmaak van een element aan als het door meerdere elementen wordt beïnvloed (Strong point) en wanneer een element onderdeel is van meerdere feedbackloops (Focus point). Je bent zelf verantwoordelijk voor het plaatsen van de elementen en de relaties en dus voor de leesbaarheid van je plaatje.
Ik heb voor “sociaal kapitaal” een simpel diagram gemaakt:
Klinkt het als iets dat je ook in Word zou kunnen doen? Misschien, maar het mooie/bijzondere van Cauzality zit niet in het tekenen. Deze tool heeft twee dingen die het de moeite waard maken.
- Feedbackloop herkenning
Op basis van je tekening herkent Cauzality zelf welke feedbackloops er zijn. Je kunt zien in een apart scherm. Daarin kun je de loops in je systeemdiagram uitlichten door te klikken op de ‘ogen’. Zeker als de diagrammen ingewikkelder worden, zijn er veel meer loops dan je denkt. En zoals we allemaal weten, is het herkennen van feedbackloops de basis voor het analyseren van systemen.
2. Systeemanalyse
Cauzality kan een ontworpen systeem scoren op basis van een aantal parameters. Deze parameters geven aan hoe goed je model is. De scores zijn verdeeld over drie niveaus: (1) Building capacity, (2) Understanding Interdependencies en (3) Discovering Key Insights. De scores die je hier krijgt, moet je niet zien als een maat voor de correctheid van je diagram. Het zijn meer dingen om op te letten. Blijkt op level 3 dat je maar één balancerende loop hebt? Dan moet je nog verder kijken. Eén balancerende loop is namelijk wel heel weinig om een systeem stabiel te houden. Je hebt waarschijnlijk ergens een relatie, of een element, gemist. De scores zijn bovendien een goede makkelijke manier om de kwaliteit van het systeem te bespreken met de rest van je team.
Voor teams
Ik ben heel blij met de automatisch loopherkenning in Cauzality, maar die is niet uniek (zie ook de review over Insightmaker). Wat op dit moment wel uniek is, is de mogelijkheid om met je team gelijktijdig aan een model te werken. Als je collega een element toevoegt, zie je dat op je scherm. Dat maakt de tool uitermate geschikt voor online werken. Teamleden die op een andere locatie zitten (bijvoorbeeld thuiswerken) is geen excuus meer om samen te werken. Daarnaast is er een chat waarmee tekstueel gecommuniceerd kan worden. Persoonlijk zou ik er ook nog een Teams of Zoom sessie naast houden voor spraak, maar dat is misschien persoonlijk.
Het offline werken is in deze tool een beetje onderbelicht. Er zijn veel minder mogelijkheden dan bijvoorbeeld in Kumu. Je kan wel berichten plakken aan bepaalde elementen, maar er is geen manier om mensen offline door je diagram te loodsen. De chat blijft wel bestaan, ook als je offline bent. Je kunt op die manier wel berichten achterlaten voor je mede-ontwerpers.
Je kunt mensen uitnodigen om samen met jou aan een systeemdiagram te werken. Voor de gratis versie moeten je mede-ontwerpers ook een account hebben. Voor de betaalde versies kunnen ook mensen zonder account (Guest) werken aan je diagram.
Door al deze mogelijkheden is een betaalde versie ook geschikt om bijvoorbeeld online workshops te geven.
Verder nog
Cauzality bestaat nog niet zo lang en er zit nog veel meer functionaliteit in de pipeline. Iets om in de gaten te houden dus.
In tegenstelling tot andere tools (zoals Kumu) kun je hier alleen maar causale loop diagrammen mee maken. Aan de ene kant is dat jammer, maar aan de andere kant houdt dat de userinterface lekker simpel.
Eindoordeel Cauzality
Eenvoudig te gebruiken tool. Speciaal gemaakt om gelijktijdig aan een model te werken, en dat doet het dan ook goed. Het score systeem geeft indicatie hoe goed/bruikbaar/realistisch het systeem is maar moet vooral gezien worden als gespreksonderwerp tijdens het ontwerpen. De loopherkenning is heel handig om het gedrag van het systeem goed te begrijpen. Minder geschikt voor offline samenwerking of om te delen met niet-ontwerpers.
Voordelen
- Heel geschikt om met een team samen online te werken (knowledge building)
- Rating van ontworpen systemen helpt om goede systemen te bouwen.
- Gratis voor 3 maps, daarna is er een prijs per maand/jaar
- Eenvoudige interface, gelijk starten
- Webbased, dus niets downloaden en overal te gebruiken.
- Duidelijk overzicht van de elementen en relaties in het systeem
- Resultaten zijn makkelijk te delen d.m.v. een link of een uitnodiging die je kunt versturen
- Systemdiagrammen kunnen gedownload en geprint worden.
Nadelen
- Registratie verplicht
- Meer maps betekent meer betalen
- Uitnodigen van teamleden zonder account (guests) alleen mogelijk in betaalde versie
- Weinig opmaakmogelijkheden
- Geen import/export mogelijkheid (b.v. naar Excel of simulatiesoftware)
- Beperkte mogelijkheden voor offline knowledge sharing.
- Alleen geschikt voor het maken van Causale Loop Diagrammen.
Proberen
Ga naar Cauzalilty en maak daar een gratis account aan. Dan kun je aan de slag.
Meer informatie
Bekijk het webinar om te weten hoe het werkt
