Meer aanknopingspunten voor interventies
Niet alle problemen zijn complex, maar het zijn meestal de complexe problemen, de messes, die voor hoofdpijn zorgen. En omdat ze complex zijn, zijn er vaak al meer hulpverleners of instanties bij betrokken geweest. Want zo werkt het systeem van opschalen in Nederland. Je probeert iets (alsof het een puzzle is), je probeert iets anders (alsof het een problem is) en uiteindelijk mag iemand anders het proberen. Logisch, als je kijkt met het oogpunt van efficiency. De puzzles en de problems komen op deze manier nooit in de zwaardere, en duurdere hulpverlening. Maar wat moet je dan met de complexe problemen?
Het grote idee achter complexe systemen is dat alle dingen alle andere dingen in het systeem beïnvloeden, en dat die wederzijdse beïnvloeding bijzondere consequenties heeft. De consequentie kan bijvoorbeeld zijn dat het effect groter of kleiner is dan je verwacht, maar ook dat het effect optreedt op een andere plek dan dat je verwacht. En dat effect kunnen we gebruiken wanneer we proberen om een systeem te veranderen. We kunnen het gedrag dus ook indirect beïnvloeden.
Dat gebeurt in de praktijk natuurlijk al lang. Gemeentes proberen overgewicht naar beneden te krijgen door meer speeltuinen aan te leggen en veilige fietsroutes naar school. De overheid sluit de horeca zodat mensen niet zo makkelijk te dicht bij elkaar kunnen komen en zo het besmettingsgevaar te beperken. Dit soort maatregelen worden vaak uitgevoerd door andere lagen in de maatschappij of door andere soorten organisaties.
Maar ook in je eigen dagelijks leven doe je dit soort dingen. Je koopt geen koekjes zodat je ze ook niet kan opeten. Je legt je telefoon niet naast je bed zodat je niet voor het slapen gaan nog uren op social media zit. En soms zijn deze maatregelen makkelijker te doen of vol te houden dan dat wat ze proberen te beïnvloeden: de koekjes niet eten die wel in huis zijn, is voor mij veel moeilijker dan ze niet kopen. Naar een therapeut gaan kan makkelijker zijn dan nieuwe vrienden maken. De hond uit laten, kan makkelijker zijn dan naar de sportschool gaan.
Niets nieuws dus, maar het is iets waar we veel meer en veel consequenter aandacht aan zouden moeten besteden. Dus niet alleen in kaart brengen welke factoren bijdragen aan het ongewenste gedrag, maar ook in kaart brengen waardoor die factoren worden beïnvloed. Dat noemen we dan 2e orde attractor. En als je mazzel hebt , vindt je een 2e orde attractor die op veel attractoren invloed heeft. Dus meer vliegen in 1 klap.
Hieronder staat een artikel over de invloed van een huisdier op mentale gezondheid. Wat blijkt? Een huisdier helpt tegen gevoelens van eenzaamheid en isolatie, zorgt voor beweging en afleiding, helpen in het maken van sociale contacten en geven een gevoel van belangrijk zijn. Een interventie die ingrijpt op een aantal attractoren.
Zoeken naar 2e orde attractoren kan dus een hele lijst van mogelijk interventies opleveren, maar dan moet je er wel naar zoeken.
Artikel:
The power of support from companion animals for people living with mental health problems:
Meer over complexiteit: Lees deze blog over de basisprincipes
Of volg ons op facebook
