Waarom werkt het niet? Of wel!

opleidingen

Meepraten?

Kom bij de facebookgroep voor pedagogen die niet bang zijn voor complexiteit!

Herken je deze situatie? Je loopt al een tijdje mee, je hebt ervaring. Je hebt al verschillende gezinnen geholpen. Je hebt een methodiek die je volgt, en je eigen set met gereedschap die je al verschillende keren succesvol hebt ingezet. Soms gaat het lastiger dan anders, maar je bent vol vertrouwen op een succesvolle uitkomst. Je hebt dit helemaal onder controle.

Maar dan. Dan kom je bij een nieuw gezin. Het is geen eenvoudige situatie, maar dat is het nooit. Je gaat aan de slag. Maar het gaat niet zoals je dacht dat het zou gaan. Je methodiek en al je gereedschap hebben niet het gewenst effect. Het zit muurvast. Maar, creatief als je bent, bedenk je wat anders. Je voegt op deze manier iets toe aan je gereedschap. En verdomd, dat was het! Nu komt het gezin in beweging, en ook nog de goede kant op. Jij blij, cliënten blij.

Het lijkt wel een wondermiddel. Dat dit in zo’n complexe situatie werkte, geweldig. Dus als de volgende complexe casus zich aandient, weet jij wel wat je doet. Een interventie uitvoeren die werkt bij de moeilijkste gevallen. Maar tot je teleurstelling, gebeurt er nu niks noemenswaardigs. Hoe kan dat?

Als je lineair denkt (je doet iets en dat heeft dat tot gevolg) dan kan je denken dat deze nieuwe interventie niet geschikt is voor deze familie. Dat hij alleen werkt in speciale gevallen. Maar ik wil je een andere verklaring geven. Een verklaring die gebaseerd is op de theorie van complexiteit.

Wanneer een systeem, in dit geval het gezin, verandert, heet dat een kantelpunt. Meer over kantelpunten vind je in deze blog. Het gezin wordt aan alle kanten beïnvloed, zowel van buitenaf als van binnenuit, om te handelen zoals het nu doet. Als je dat handelen wilt veranderen, moet jij ook invloed gaan uitoefenen op het systeem. Je methodiek geeft richting hoe je dat het beste kunt aanpakken en dat doe je met je gereedschap. De problematiek waarmee je werkt is complex, dus simpele oplossingen werken haast nooit. (Dat je nieuwe stuk gereedschap een wondermiddel was, was eigenlijk ook te goed om waar te zijn. )

Maar bekijk het eens anders. Bekijk de verandering van een systeem als een bal die je een berg op moet duwen. Als het gezin over de top is, en aan de andere kant is, is het gezin in een betere situatie. Het is jouw taak om (samen met het gezin) die bal over de top te duwen. Alles wat je doet, samen, maakt dat die bal de top over gaat. In het eerste gezin was alles wat je gedaan hebt, niet genoeg om je over die top te krijgen. Je laatste, nieuwe stuk gereedschap, was net het laatste zetje dat nodig was. Maar alleen met dat zetje, zoals in het tweede gezin, krijgt de bal de berg niet over. Het is de optelsom.

Sommige interventies duwen hard, sommige zachter. Sommige versterken elkaar, en soms werken ze elkaar tegen (heel vervelend als dat gebeurt). Maar het is het totaal dat telt. Dat maakt dat het systeem verandert. En weet je wat nou zo grappig is? Vind ik tenminste. Dat het niet eens zoveel uitmaakt welke interventies je doet, als je maar zorgt dat het totaal genoeg is.

Welke interventies druk uitoefenen en wat het effect van die druk is, hangt af van het gezin. Elk gezin is anders, en dus zijn de drukpunten elke keer anders. Je vindt de drukpunten door te kijken, te luisteren en elke verandering te analyseren. En als er iets niet werkt, betekent dat niet noodzakelijkerwijs dat je iets fout gedaan hebt, of dat je gereedschap niet werkt. In termen van complexiteit betekent het alleen dat je onvoldoende druk hebt gecreëerd om het systeem over de top te duwen.

dynamiek in pedagogiek

Wat zoek je?

Meer weten over hardnekkige pedagogische problemen?

podcast aanvragen

Ik stuur je drie dagen lang, elke dag een podcast waarin ik je vertel wat hardnekkige pedagogische problemen zo bijzonder maakt en wat dat voor jou als professional betekent.

dynamiek in pedagogiek

Deze website maakt gebruik van cookies. Door de site te blijven gebruiken, ga je akkoord met ons cookiebeleid. Meer informatie: Privacybeleid​